Podczas menedżerskich szkoleń, które prowadzę dla różnych firm, organizuję przeróżne ćwiczenia, z których część można nazwać kontrolowanymi eksperymentami, udowadniającymi raz po raz starą prawdę psychologii społecznej: na zachowanie człowieka wpływa sytuacja, w której się znajduje. Słowo „sytuacja” może tu być rozumiane jako zachowanie grupy, wytworzone w niej normy, struktura organizacyjna, sposób funkcjonowania danej społeczności, zachowanie autorytetu itp. Raz po raz widzę, jak uczestnicy, zamiast zastanowić się nad strukturą, w którą ich wepchnąłem, zaczynają ze sobą rywalizować, a w końcu wchodzić w konflikt – ukryty bądź jawny, oczywiście zawsze śmieszny, połączony z zabawą, niemniej pouczający.

My także zostaliśmy wepchnięci w pewną strukturę (czy może raczej wypchnięci przez macice naszych matek) i tkwiąc w niej, zbyt rzadko zadajemy pytania o jej sens. A otacza nas system rywalizacji o zasoby (głównie pieniądze), konfliktów o błahe sprawy odciągające uwagę od rzeczy ważniejszych, wzmagającej się kampanii konsumpcjonizmu i galopującej machiny pożerającej nasz czas i energię, a wszystko to ubrane w nieustającą deklinację słowa „wolność”. Ten system prowokuje konflikty (ci, którzy mają mniej walczą z tymi, którzy mają więcej), kłamstwo (ci, którzy chcą mieć więcej nierzadko charakteryzują się podwójnym standardem moralnym) i utratę wartości (myśląc o sukcesie finansowym zapominamy o tym, że sukcesem może być stanie się dobrym człowiekiem).

Cokolwiek w takim systemie się stanie, jakakolwiek idea zostanie rzucona do oceny, ludzie, zamiast zastanowić się nad nią i wejść w dialog, by pogłębić problem i lepiej go zrozumieć, zaczynają skakać sobie do gardeł. Zamiast sięgać po odkrycia naukowe, zadowalają się niesprawdzonymi opiniami. Zamiast patrzeć szerzej i dalej niż granice miasta lub kraju, mówią „jestem stąd” i w ten sposób usprawiedliwiają ograniczenia swojej wrażliwości, bo jeśli coś złego dzieje się kilka tysięcy kilometrów dalej, jest już po prostu za daleko, by się tym przejmować, jeśli problem ma granice szersze i systemowe, mówią “nie filozofuj i zajmij się konkretami”.

Tymczasem wszyscy jesteśmy Ziemianami. I wszyscy jesteśmy ludźmi. I system, który wywołuje takie, a nie inne nasze reakcje, jest w zasadzie taki sam, gdziekolwiek zajrzymy (mówię o krajach cywilizowanych). Monetaryzm zaczyna czuć się źle, bo kraje są coraz bardziej zadłużone, więc, aby utrzymać tę strukturę, zostanie wygenerowana pewna liczba wojen, które oczywiście wciąż będą nazywane „interwencjami pokojowymi”. Będziemy fascynowani wojennymi filmami, grami oraz wojskowymi gadżetami, nasza uwaga będzie odciągana od pytań „czym jest pieniądz”, oraz „czy wszystko musi w tak zastraszającym tempie się psuć?”, coraz trudniej będzie zapytać „czym jest dług publiczny?”, „u kogo jesteśmy zadłużeni?”, „czy to normalne, że kraje mają długi?”, „dlaczego wszystko musi coś kosztować?”, „czy pieniądz jest w ogóle potrzebny?”

I tak dalej, i tak dalej.

I tak dalej, i tak dalej.

Zatem, czego bym sobie życzył na święta? Tego, by codziennie przybywało ludzi, którzy patrzą na system. I zadawali coraz więcej pytań o jego sens.

Ten wpis został opublikowany wtorek, 24 Grudzień 2013 o 09:24 i jest zaszufladkowany do kategorii Wpisy różne. Możesz śledzić wszystkie odpowiedzi do tego wpisu poprzezkanał RSS 2.0. Możesz dodać odpowiedź lub trackback ze swojej strony.